Người Do Thái ngày xưa thường đem những tranh chấp hàng ngày đến xin các trưởng lão trong cộng đồng giúp phân giải. Phong tục này đã có từ thời Môi-se (Xuất 18:13-27). Sách Xuất Ê-díp-tô ký kể lại rằng, theo lời góp ý của ông Giê-trô là nhạc phụ của ông Môi-se, Môi-se đã chọn ra những người đàn ông có khả năng để giúp ông phân giải những tranh chấp của người Do Thái, và cách giải quyết này đã được lưu truyền ít nhất tới thời Tân Ước.
Ngoài ra, nếu là những tranh chấp phức tạp, họ buộc phải đưa ra tòa án theo luật của người La Mã. Khi xét xử bất cứ vấn đề gì, tòa án luôn luôn có ba vị quan tòa: một vị đại diện cho nguyên đơn; một vị đại diện cho bị đơn; và một vị được tòa án bổ nhiệm. Vị quan tòa thứ ba là vị đưa ra ý kiến quyết định cho vụ án. Vì nắm lá phiếu quyết định, nên ông ta nhận được rất nhiều của hối lộ của cả hai bên nguyên đơn và bị đơn. Vì thế người đời thường gọi họ là những “quan tòa ăn cướp.” Thượng vàng hạ cám, họ ăn không thiếu thứ gì, từ một vài cân lúa mì cho đến những quan tiền lớn.
Trở lại với dụ ngôn trong bài hôm nay, vị quan tòa hẳn không phải là người Do Thái. Ông là người ngoại giáo, nên ông “không kính sợ Thiên Chúa và cũng chẳng kính nể người ta.” Không người Do Thái nào nghĩ tới điều này bao giờ vì họ luôn ghi lòng tạc dạ hai giới răn quan trọng: mến Chúa và yêu người. Còn người đàn bà góa trong câu chuyện là hình ảnh của những người yếu đuối và nghèo khổ trong xã hội. Bà biết rằng bà không có gì để hối lộ cho vị quan tòa. Một khí cụ duy nhất bà có được, đó là sự bền bỉ trong lời cầu xin, và bà đã được phân giải theo ý bà kêu xin. Chi tiết này của câu chuyện nhắc chúng ta nhớ đến dụ ngôn về một người bạn kêu xin bánh của một người bạn giữa đêm khuya. Anh bạn đã thức dậy lấy bánh, nếu không vì tình bạn, thì cũng vì tránh không muốn bị làm phiền. Theo mạch văn của dụ ngôn ngày hôm nay, cho thấy lời kêu xin bền bỉ có sức mạnh hơn tiền của hối lộ.
Một điều cần lưu ý ở đây là không ví Chúa như vị quan tòa bất lương, nhưng đã dùng ông để làm một hình ảnh tương phản với Chúa nhân lành. Do vậy Chúa đã nói: “ Vậy, có lẽ nào Đức Chúa Trời chẳng xét lẽ công bình cho những người đã được chọn, là kẻ đêm ngày kêu xin Ngài, mà lại chậm chạp đến cứu họ sao! “ Một lời hứa cho chúng ta nhiều hy vọng nơi Chúa, đặc biệt là trong những lúc gian nan khốn khó.
Không tiền của nào có thể hối lộ trong lời cầu nguyện. Chỉ có lòng kiên trì sẽ giúp chúng ta vững tin rằng Chúa sẽ ban cho chúng ta những điều tốt lành. Ngay cả khi chúng ta không nhận được những gì mình kêu xin cũng là điều tốt lành, vì chắc gì điều chúng ta muốn sẽ dẫn đến ơn cứu độ. Chỉ Chúa mới biết chúng ta cần gì và ban cho chúng ta theo thánh ý Ngài. Phần chúng ta, Ngài trông mong một sự kiên trì trong lời cầu xin. Chính sự kiên trì đó thể hiện được lòng tin vững vàng của chúng ta nơi Chúa Jesus Christ.
PHẠM NGỌC HÙNG